Zderzenie – najczęstszy rodzaj wypadku drogowego

Najczęstszymi i najbardziej ciężkimi wypadkami drogowymi są zderzenia środków transportu między sobą i zderzenia tych środków z nieruchomymi przeszkodami (najechania).

Najważniejszym czynnikiem, który należy uwzględniać podczas przeprowadzania analizy porównawczej wypadków drogowych, jest rodzaj wypadku oceniany w zależności od rodzaju zderzenia i miejsca samochodu, w które nastąpiło uderzenie. Zbadanie charakteru i wielkości odkształceń odrębnie dla każdego samochodu uczestniczącego w kolizji umożliwia w każdym konkretnym przypadku określenie kierunku linii zderzenia i ustalenie kierunku najsilniejszego uderzenia.

tmp243b-1Analiza statystyczna liczby zderzeń samochodów w zależności od kierunku uderzenia

Na rysunku  przedstawiono wynik analizy statystycznej zderzeń samochodów w zależności od kierunku uderzenia. Na podstawie danych statystycznych można sformułować wniosek, że zasadniczą grupę zderzeń stanowią zderzenia czołowe.

W zależności od kierunku uderzenia i charakteru działających obciążeń można zaproponować następującą klasyfikację zderzeń:
—    zderzenie czołowe, czyli uderzenie przednią częścią samochodu, zderzenie się pojazdu jego przednią częścią z ruchomym lub nieruchomym obiektem, gdy działanie siły uderzenia, jest zgodne z kierunkiem ruchu środka masy pojazdu);
—    zderzenie tylne, czyli uderzenie tylną częścią pojazdu (zderzenie się pojazdu jego tylną częścią z ruchomym lub nieruchomym obiektem);
— zderzenie boczne, czyli uderzenie prawym lub lewym bokiem pojazdu na całej jego długości (zderzenie się pojazdu jego boczną częścią z obiektem poruszającym się w kierunku przecinającym kierunek mchu pojazdu).

Podczas zderzenia pojazdów siła uderzenia działa wzdłuż linii określającej kierunek zderzenia. Wzdłuż tej właśnie linii następuje odkształcenie samochodu i przemieszczenie się jego poszczególnych zespołów i agregatów. Położenie linii zderzenia w istotny sposób wpływa na charakter uderzeń pierwotnego i wtórnego.

Ze względu na rodzaj zderzenia może wystąpić:
— uderzenie prosie, czyli takie zderzenie się pojazdu z innym obiektem, gdy punkt ich styczności leży na osi podłużnej lub poprzecznej pojazdu łączącej środki masy zderzających się obiektów;
— uderzenie    mimośrodowe, czyli takie zderzenie się pojazdu    z innym    obiektem, gdy punkt styczności leży poza linią łączącą ich środki mas, a kierunki  ich ruchu są bądź równolegle, bądź prostopadle;
—    uderzenie ukośne, czyli zderzenie się pojazdu z obiektem pod dowolnym kątem (α ≠ 90°) względem kierunku jego ruchu.

W odróżnieniu od samochodów osobowych, konstrukcja prawic wszystkich samochodów ciężarowych zawiera ramę nośną. W takim przypadku dla. otrzymania właściwego obrazu zjawiska zderzenia należy również uwzględniać punkt przyłożenia siły uderzenia bądź bezpośrednio do ramy, bądź powyżej niej (do kabiny lub do platformy skrzyni ładunkowej), gdyż od tego zależy wartość siły stykowej ze względu na różne właściwości tłumiące ramy i kabiny pojazdu.

Bardzo często pojazdy zderzają, się z obiektami o znacznie mniejszej masie niż masa pojazdu, w rezultacie czego poszkodowany staje się obiekt o mniejszej masie, a pojazd i znajdujący się w nim pasażerowie prawie nie odczuwają skutków kolizji. Ten fakt wymaga uwzględniania go w klasyfikacji zderzeń, ponieważ należy zapewniać bezpieczeństwo również obiektów o malej masie (przechodniów, zwierząt itp.). Klasyfikację zderzeń zamieszczono w tablicy.

tmpb453-1
Na zakończenie należy podkreślić, że poprawna klasyfikacja zderzeń według ich rodzajów i kierunków działania sił zapewnia wystarczającą, dokładność wyboru modelu samochodu z punktu widzenia obliczeń i analizy bezpieczeństwa, a także pozwala ukierunkować strategię i taktykę ich dalszego udoskonalania.