Układy uruchamiające hamulce. W pojazdach samochodowych stosuje się mechaniczne, hydrauliczne lub pneumatyczne układy uruchamiające hamulce. Zadaniem układu uruchamiającego hamulce jest przeniesienie siły mięśni kierowcy lub siły pochodzącej ze specjalnego źródła energii na mechanizm hamulcowy. Mechaniczny układ uruchamiający. Układy hamulcowe o sterowaniu mechanicznym stosowane są obecnie w hamulcach pomocniczych (ręcznych) oraz w hamulcach zasadniczych motocykli (rzadko w małych samochodach osobowych). Wadą systemu mechanicznego jest trudność uzyskania równomiernego hamowania wszystkich kół w samochodzie. Błędna regulacja lub rozregulowanie hamulców może spowodować np. bardzo silne hamowanie jednego tylko koła i zarzucanie pojazdu. Zabiegi regulacyjne są dość kłopotliwe i muszą być dość często przeprowadzane, ze względu na dość częste samoczynne rozregulowywanie się hamulców. Regulacja hamulców mechanicznych polega na regulacji długości cięgieł za pomocą nakrętek motylkowych lub nakrętek rzymskich w ten sposób, żeby naciskanie na pedał hamulca powodowało jednocześnie dociskanie szczęk we wszystkich kołach do bębnów hamulcowych. Hydrauliczny układ uruchamiający. We współczesnych samochodach często stosowane są tzw. hamulce hydrauliczne, w których siła wywierana przez kierowcę na pedał przenoszona jest do mechanizmu hamulcowego za pomocą cieczy zwanej hydrolem lub płynem hamulcowym. Układy tego typu są stosowane w hamulcach zasadniczych (nożnych), które działają na wszystkie koła samochodu. Zaletą hamulców hydraulicznych jest równomierne hamowanie wszystkich kół na skutek tego, że ciśnienie cieczy rozchodzi się równomiernie we wszystkich kierunkach. W skład układu uruchamiającego hamulce wchodzi pedał hamulca, pompa hamulcowa, przewody hamulcowe i rozpieracze hydrauliczne. Pompa hamulcowa ze zbiornikiem płynu hamulcowego po naciśnięciu na pedał tłoczy płyn pod ciśnieniem przewodami sztywnymi i elastycznymi do rozpieraczy hydraulicznych, które z kolei dociskają szczęki do bębnów hamulcowych. Warunkiem sprawnego działania układu jest całkowite wypełnienie go płynem hamulcowym. Obecność niewielkich nawet ilości powietrza uniemożliwia prawidłowe działanie hamulców. Również pęknięcie któregokolwiek z przewodów hydraulicznych powoduje niesprawność układu hamulcowego, na skutek zapowietrzenia układu przez wycieknięcie z niego płynu hamulcowego. Płyn hamulcowy dostarczany przez CPN (Centrala Produktów Naftowych) składa się z 40% oleju rycynowego i 60% spirytusu butylowego (ciężarowo). Nie zamarza on w naszych warunkach klimatycznych, nie niszczy gumy, ani nie wywołuje korozji metali. Należy pamiętać, żeby nie mieszać dwóch różnych płynów, co może wywołać reakcję chemiczną, w wyniku której następuje najczęściej zacieranie się elementów pompy hamulcowej i rozpieraczy hydraulicznych. Dlatego w układzie hamulcowym powinien znajdować się tylko jeden gatunek płynu hamulcowego. Przed wlaniem innego płynu układ hamulcowy należy przepłukać spirytusem denaturowanym.