Mechanizm hamulcowy taśmowy składa się z następujących części: bębna hamulcowego o zewnętrznej powierzchni roboczej, osadzonego na wałku głównym skrzyni biegów i obracającego się wraz z nim w czasie jazdy; opasującej bęben taśmy stalowej, która od strony wewnętrznej (od strony bębna) wyłożona jest okładziną cierną; dźwigni zaciskowej połączonej cięgłem z dźwignią hamulca ręcznego. Taśma stalowa z okładziną cierną jest tak ukształtowana i zamocowana, że przy wyłączonym hamulcu między okładzinami taśmy a bębnem hamulcowym zachowany jest odpowiedni luz, jednakowy na całym obwodzie bębna hamulcowego. Pociągnięcie dźwigni hamulca ręcznego za pomocą cięgieł powoduje pociągnięcie górnego ramienia dźwigni zaciskowej, w wyniku czego taśma zaciska się na bębnie, powodując hamowanie. Ponieważ hamulec ręczny (pomocniczy) jest zazwyczaj hamulcem postojowym, używa się go najczęściej do zahamowania pojazdu na postoju.